کلیه صداها و آهنگ هایی که مناسب مجالس لهو و فساد است حرام و غیر آن حلال است و تشخیص آن با مراجعه به اهل عرف خواهد بود. و یادگیری قسم حرام موسیقی به هر غرض و نیتی باشد حرام است ولی قسم دیگر آن اشکالی ندارد.
اظهارات یکی از مسوولان کشور درباره‌ی موسیقی، واکنش آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی را درپی داشت و این مرجع تقلید از این گونه اظهار نظرهای به تعبیر وی غیرمسوولانه، به شدت انتقاد کرد.
به گزارش ایسنا، در این راستا نظرات فقهی برخی از مراجع عظام تقلید درباره‌ی حرمت موسیقی به شرح زیر اعلام شده است:
* آیت‌الله العظمی ای
سؤال: ملاک تمییز موسیقى حلال از حرام چیست؟ و آیا موسیقى کلاسیک حلال است، بسیار مناسب است که معیار آن را بیان فرمایید؟
پاسخ: هر موسیقى که به نظر عرف موسیقى لهوى و مطرب که مناسب با مجالس عیش و نوش است باشد، موسیقى حرام محسوب مىشود و فرقى نمىکند که موسیقى کلاسیک باشد یا غیر کلاسیک. تشخیص موضوع هم موکول به نظر عرفى مکلّف است و اگر موسیقى این گونه نباشد بخودى خود اشکال ندارد.
سؤال: منظور از موسیقى مطرب ولهوى چیست؟ و راه تشخیص موسیقى مطرب و لهوى از غیر آن چیست؟
پاسخ: موسیقى مطرب و لهوى آن است که به سبب ویژگی‌هایى که دارد انسان را از خداوند متعال و فضائل اخلاقى دور کرده و به سمت بىبندوبارى و گناه سوق دهد و مرجع تشخیص موضوع عُرف است.
* آیت‌الله العظمی سیستانی
سؤال: گوش دادن به موسیقى چه مرد خواننده آن باشد وچه زن وهمچنین داخلى باشد ویا توسط خواننده هاى خارج از کشور باشد چه ایرانى باشد وچه به زبان غیر ایرانى چه حکمى دارد؟
پاسخ: اگرمناسب لهو ولعب باشد جایز نیست.
سؤال: نظر حضرتعالى درمورد گوش دادن به موسیقى هاى اصیل سنتى چیست؟
پاسخ: اگر مناسب مجالس لهو و لعب (مجالس عیاشى وخوشگذرانى) باشد جایز نیست.
* آیت‌الله‌العظمی وحید خراسانی
سؤال: آیا شنیدن موسیقی که ملایم یا غمگین است یعنی مناسب مجالس لهو و لعب نیست حرام است یا نه؟
پاسخ: استماع موسیقی که با آلات لهو مثل تار و پیانو و سنتور نواخته میشود، در صورتی‌که مناسب با مجالس لهو و لعب باشد حرام است و اگر مناسب با مجالس لهو و لعب نباشد بنابر احتیاط واجب جایز نیست، و استماع آنچه که با آلات مشترکه نواخته میشود، در صورتی‌که مناسب با مجالس لهو و لعب باشد جایز نیست.
* آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی
سؤال: حکم وسائل طرب از قبیل تار، سه تار، سنتور، عود، تنبور، قانون، قیچک، کمانچه، نی، تنبک، دف، پیانو، ویلا، کلارینت، فلوت، هورن، ترومپت و سازهای کوبه‌ای را بیان فرمایید؟
پاسخ: استفاده و خرید و فروش و ساختن و تعلیم و تعلم آنها حرام و خانه ها و مؤسساتی که برای اجراء این برنامه‌ها تأسیس میشود همه خانه فساد است و پولی که از این راه کسب میشود و اشتغال در این مراکز همه حرام است و هیئت‌های آنها باید شکسته شود و هر کس که آن را بشکند ضامن نیست.
سؤال: مبانی فقهی حلیت و حرمت انواع موسیقی و کیفیت تعیین مصداق موسیقی و مطرب چیست؟
پاسخ: مبانی حلیت و حرمت آیات شریفه قرآن و روایات ائمه معصومین (ع) است و مصداق موسیقی را خود عرف تشخیص می دهد و از کثرت وضوح، توضیح دادن آن باعث ابهام میشود.
* آیت‌الله العظمی مکارم‌شیرازی
سؤال: یادگیری موسیقی سنتی واستفاده فرهنگی از آن به دور از مجالس مهمانی وغیره چه حکمی دارد؟
پاسخ: کلیه صداها و آهنگ هایی که مناسب مجالس لهو و فساد است حرام و غیر آن حلال است و تشخیص آن با مراجعه به اهل عرف خواهد بود. و یادگیری قسم حرام موسیقی به هر غرض و نیتی باشد حرام است ولی قسم دیگر آن اشکالی ندارد.
این نظرات فقهی مراجع عظام از سوی مرکز خبر حوزه‌ی علمیه قم منتشر شده است.
به گزارش ایسنا، در این راستا نظرات فقهی برخی از مراجع عظام تقلید درباره‌ی حرمت موسیقی به شرح زیر اعلام شده است:
* آیت‌الله العظمی ای
سؤال: ملاک تمییز موسیقى حلال از حرام چیست؟ و آیا موسیقى کلاسیک حلال است، بسیار مناسب است که معیار آن را بیان فرمایید؟
پاسخ: هر موسیقى که به نظر عرف موسیقى لهوى و مطرب که مناسب با مجالس عیش و نوش است باشد، موسیقى حرام محسوب مىشود و فرقى نمىکند که موسیقى کلاسیک باشد یا غیر کلاسیک. تشخیص موضوع هم موکول به نظر عرفى مکلّف است و اگر موسیقى این گونه نباشد بخودى خود اشکال ندارد.
سؤال: منظور از موسیقى مطرب ولهوى چیست؟ و راه تشخیص موسیقى مطرب و لهوى از غیر آن چیست؟
پاسخ: موسیقى مطرب و لهوى آن است که به سبب ویژگی‌هایى که دارد انسان را از خداوند متعال و فضائل اخلاقى دور کرده و به سمت بىبندوبارى و گناه سوق دهد و مرجع تشخیص موضوع عُرف است.
* آیت‌الله العظمی سیستانی
سؤال: گوش دادن به موسیقى چه مرد خواننده آن باشد وچه زن وهمچنین داخلى باشد ویا توسط خواننده هاى خارج از کشور باشد چه ایرانى باشد وچه به زبان غیر ایرانى چه حکمى دارد؟
پاسخ: اگرمناسب لهو ولعب باشد جایز نیست.
سؤال: نظر حضرتعالى درمورد گوش دادن به موسیقى هاى اصیل سنتى چیست؟
پاسخ: اگر مناسب مجالس لهو و لعب (مجالس عیاشى وخوشگذرانى) باشد جایز نیست.
* آیت‌الله‌العظمی وحید خراسانی
سؤال: آیا شنیدن موسیقی که ملایم یا غمگین است یعنی مناسب مجالس لهو و لعب نیست حرام است یا نه؟
پاسخ: استماع موسیقی که با آلات لهو مثل تار و پیانو و سنتور نواخته میشود، در صورتی‌که مناسب با مجالس لهو و لعب باشد حرام است و اگر مناسب با مجالس لهو و لعب نباشد بنابر احتیاط واجب جایز نیست، و استماع آنچه که با آلات مشترکه نواخته میشود، در صورتی‌که مناسب با مجالس لهو و لعب باشد جایز نیست.
* آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی
سؤال: حکم وسائل طرب از قبیل تار، سه تار، سنتور، عود، تنبور، قانون، قیچک، کمانچه، نی، تنبک، دف، پیانو، ویلا، کلارینت، فلوت، هورن، ترومپت و سازهای کوبه‌ای را بیان فرمایید؟
پاسخ: استفاده و خرید و فروش و ساختن و تعلیم و تعلم آنها حرام و خانه ها و مؤسساتی که برای اجراء این برنامه‌ها تأسیس میشود همه خانه فساد است و پولی که از این راه کسب میشود و اشتغال در این مراکز همه حرام است و هیئت‌های آنها باید شکسته شود و هر کس که آن را بشکند ضامن نیست.
سؤال: مبانی فقهی حلیت و حرمت انواع موسیقی و کیفیت تعیین مصداق موسیقی و مطرب چیست؟
پاسخ: مبانی حلیت و حرمت آیات شریفه قرآن و روایات ائمه معصومین (ع) است و مصداق موسیقی را خود عرف تشخیص می دهد و از کثرت وضوح، توضیح دادن آن باعث ابهام میشود.
* آیت‌الله العظمی مکارم‌شیرازی
سؤال: یادگیری موسیقی سنتی واستفاده فرهنگی از آن به دور از مجالس مهمانی وغیره چه حکمی دارد؟
پاسخ: کلیه صداها و آهنگ هایی که مناسب مجالس لهو و فساد است حرام و غیر آن حلال است و تشخیص آن با مراجعه به اهل عرف خواهد بود. و یادگیری قسم حرام موسیقی به هر غرض و نیتی باشد حرام است ولی قسم دیگر آن اشکالی ندارد.
این نظرات فقهی مراجع عظام از سوی مرکز خبر حوزه‌ی علمیه قم منتشر شده است.